Гісторыя

Галина Тумилович, кандидат исторических наук, Ordre des Palmes Académiques

БНР: Роль М.В. Даунар-Запольского в научно-историческом обосновании выводов белорусской государственности (тезисы) (веб-журнал «Культура. Нация», вып. 28, ноябрь 2021, 73-78, http://www.sakavik.net ) Провозглашение 100 лет назад – 25 марта 1918 года БНР (Беларусская Народная Республика, in english Belarusian Democratic Republic) –… Read More ›

Татьяна Кенько:  Ещё три статьи про Беларусь в 1812 году: Маршрутом 2-й армии – Волковыск, Минск, Мир, Бобруйск,   Салтановка; По маршруту 3-й русской армии. Кобрин; Две реки. Березина. Бегство (резюме)

(веб-журнал «Культура. Нация», вып. 28, ноябрь 2021, 118-172, http://www.sakavik.net ) В следующем году исполняется 220 лет со дня войны 1812 году. Именно на беларусских землях проходили начальные и окончательные действия этой компании. В предыдущем номере (№27) опубликованы три статьи о… Read More ›

Алесь Симаков: Беларусско-индейские связи

(интернет-журнал «Культура. Нацыя», вып. 28, ноябрь 2021, 250-260, http://www.sakavik.net) Этот текст был представлен на Заславских чтениях в 1989 году. Документ, относящийся к позднесоветской эпохе, который, по мнению редакторов ряда публикаций, не соответствует обычным формам, но демонстрирует актуальность для нашего времени…. Read More ›

«Ён хацеў бачыць Беларусь свабоднай». Як сям’я расстралянага віцэ-прэм’ера БНР Смоліча паўстагодзьдзя шукала яго сьляды

01 сьнежань 2021, 18:04 Радыё Свабода Глядзець камэнтары  Друкаваць Аркадзя Смоліча арыштавалі па сфабрыкаванай справе «Саюзу вызваленьня Беларусі» і расстралялі ў омскай турме. Родным паведамілі, што яго асудзілі на 10 гадоў бяз права перапіскі, і жонка Аляксандра дзесяцігодзьдзямі шукала мужа… Read More ›

З нагоды Дня Герояў Вітае суродзічаў Старшыня Рады БНР.

Ад імя Рады Беларускай Народнай Рэспублікі і ад сябе асабіста, вітаю вас з гэтым восеньскім месяцам лістападам, сьведкам слаўнага беларускага Збройнага Чыну. Бязьмежна ганаруся маім народам, які ў лістападзе 1920-га году ўзяў зброю ў рукі, каб бараніць сваю зямлю ад… Read More ›

Ці беларусы насамрэч мірныя людзі? Разьбіраемся з гісторыкам Краўцэвічам

13 верасень 2021, 15:05 Дзьмітры Гурневіч Глядзець камэнтары  Друкаваць З савецкіх часоў прынята лічыць, што беларусы — мірная нацыя, ніколі на нападала на іншых, а ўсе войны, у якіх яна ўдзельнічала, мелі выключна абарончы характар. Разьбіраемся разам з гісторыкам Алесем Краўцэвічам, ці так гэта. У савецкіх падручніках ня… Read More ›

ВІНШУЕМ! РЭСПУБЛІЦЫ БЕЛАРУСЬ – 30 ГАДОЎ!!! Валер Карбалевіч: 10 падзеяў і працэсаў, якія вызначылі і ўмацавалі беларускую незалежнасьць цягам апошніх 30 гадоў

25 жніўня 2021 года, “РС” Глядзець камэнтары  Друкаваць Палітычны аглядальнік Валер Карбалевіч піша пра 10 самых важных, на ягоны погляд, падзеяў, якія перадвызначылі 30-гадовую незалежнасьць Беларусі. 1. 25 жніўня 1991 году Вярхоўны Савет БССР пастанавіў надаць Дэклярацыі аб сувэрэнітэце БССР канстытуцыйны… Read More ›

Топ-10 самых древних замков Беларуси

Ранее на территории нашей страны насчитывалось около сотни замков. До сегодняшних дней сохранилось лишь несколько десятков, и большинство из них в ужасном состоянии. Но надежда однажды увидеть их восстановленными есть, как это было с древним Мстиславским замком. Его восстановили почти… Read More ›

Как канцлер ВКЛ Лев Сапега объединял славян против восточной деспотии

Наше государство всегда стояло на защите западных рубежей европейской цивилизации. Грозным был XV век для европейской цивилизации. Громадные бомбарды турок-османов забросали укрепления некогда непобедимого града Константинополя каменными ядрами, выжгли остатки одряхлевшей Византийской империи. Новый мир рождал новые идеи. Их несли… Read More ›

Дзьмітры Гурневіч: Гісторыя палестынска-ізральскага канфлікту

Гісторыя палестынска-ізральскага канфлікту. Тлумачым у 10 пунктах 14 травень 2021, 08:00 Дзьмітры Гурневіч Падзяліцца Гісторыя палестынска-ізральскага канфлікту налічвае больш за 100 гадоў. Свабода сабрала асноўныя факты, якія тлумачаць прычыны і абставіны супрацьстаяньня палестынцаў і габрэяў, якое пачалося пасьля І сусьветнай вайны. Што было на землях сучаснага Ізраілю… Read More ›

10 величественных белорусских замков

Посещение их — хороший повод для путешествия. Неприступные крепости, укрепленные замки, оборонные храмы – частые войны на территории нашей страны некогда определили ее архитектурный облик. Они же привели к исчезновению ярких примеров оборонительного зодчества, оставив от некоторых из них лишь… Read More ›

Топ-5 самых старых храмов в Беларуси

Это далеко не все древние храмы на белорусских землях. Если полностью доверять историческим источникам, то первым храмом (и монастырём) на наших землях должен был быть монастырь в древнем Заславле (Изяславле). Ведь именно туда, и именно при условии принятия монашества была… Read More ›

Віталь Зайка: Куды ідзе беларуская гістарыяграфія, або ці мажлівая беларуская тэлеалёгія. Вэб-часопіс “Культура. Нацыя”, №27, красавік-май, 2021, 16-26.

Анатацыя. У артыкуле робіцца спроба разгледзець пытанеьне пра тое, чаму дасюль, сьведама або не, у беларускай гістарыяграфіі захоўваецца старая расейскацэнтрычная сістэма каардынатаў, чаму большасьць падзеяў і зьяваў разглядаюцца не з беларусацэнтрычных, а з іншых пунктаў аналізу, або гравітуючых да Расеі,… Read More ›

Татьяна Кенько: Беларусь, 1812: Люди и события: Рассказывают произведения искусства: Виртуальная экскурсия. Вэб-часопіс “Культура. Нацыя”, №27, красавік-май, 2021, 27-32.

Аннотация. В следующем году исполняется 220 лет со дня войны 1812 году. В описании событий этой войны обычно большинство авторов останавливаются на смоленской и бородинской битве, нахождении Наполеона в Москве, изгнании его из пределов России. То есть тех, которые проходили… Read More ›

Татьяна Кенько: “Две реки. Неман. Начало”. Вэб-часопіс “Культура. Нацыя”, №27, красавік-май, 2021, 32-39.

22 июня 1812 года Наполеон в местечке Вильковышки, под Ковно написал воззвание: «Солдаты! Вторая польская война нача­лась. Первая кончилась Фридландом и Тильзитом … ……………………………………………………………………………………………………

Татьяна Кенько: Вильня. Лето. Война Отечественная или гражданская? Вэб-часопіс “Культура. Нацыя”, №27, красавік-май, 2021, 40-57.

Аўтар у трох артыкулах «Беларусь, 1812: Людзі і падзеі», «Дзве ракі. Нёман. Пачатак», і« Вільня. Лета. Вайна Айчынная ці грамадзянская?» не імкнецца падрабязна распавядаць аб ходзе баёў і бітваў, каб не стамляць чытачоў шматлікімі датамі і лічбамі. Дадзеная інфармацыя пабудавана… Read More ›

Татьяна Кенько: История Спиридона Соболя и созданной им типографии в Кутейнском монастыре в Великом Княжестве Литовском и государстве Российском в ХУІІ столетии. Вэб-часопіс “Культура. Нацыя”, №27, красавік-май, 2021, 163-171.

          Анатацыя. У Воршы, сярод славутасцяў гэтага старажытнага горада, зьвярніце ўвагу на Куцеінскі манастыр, званы таксама Лаўрай. Адным са значных пачынаньняў манастырскіх служыцеляў было стварэньне друкарні і выданьне праваслаўнай літаратуры. Асабліва праславілася друкарня пасля выхаду ў 1631 годзе “Буквара” Спірыдона… Read More ›

Ігар Пракаповіч: Вадзяныя млыны ў Пастаўскім краі. Вэб-часопіс “Культура. Нацыя”, №27, красавік-май, 2021, 172-185.

Анатацыя. Аўтар займаўся даследаваньнем вадзяных, млыноў існаваўшых у Пастаўскім краі у ХУІІІ-ХХ стагоддзях. На падставе апісаньня 28 вадзяных млыноў праведзена іх сістэматызацыя па шэрагу паказчыкаў: канструкцыйныя асаблівасці, тэхналагічныя працэсы, памеры дамбаў і шлюзаў, гаспадары, час дзеяння, стан захавання. На аснове… Read More ›

Vital Zajka: Where is Belarusian Historiography Headed, or is Belarusian Teleology Possible? (abstract) (web-magazine “Kultura. Natsyja”, issue 27, April 2021, 16-26, www.sakavik.net)

The author of the article attempts to review the issue of why within Belarusian historiography, to this point and whether this be perceived conscientiously or not, lurks the old Russian-centered system of coordinates rather than viewing the majority of events… Read More ›

Piotra Murzionak: Contents of the manuscript of Raisa Zhuk-Grishkevich’s book “Records about the Belarusian society of the second half of the 20th century in Canada” (abstract) (web-magazine “Kultura. Natsyja”, issue 27, April 2021, 188-192, www.sakavik.net)

The content of the manuscript (280 pp., 55 documents), including titles of the articles,  volume, dates of their writing and the place of presentation or publication. Most of the materials in the manuscript are submitted under the auspices of the… Read More ›

Виталий Зайка: Куда идет беларусская историография, или возможна ли белорусская телеология? (резюме) (веб-журнал «Культура. Нация», вып. 27, апрель 2021, 16-26, www.sakavik.net )

Автор статьи пытается рассмотреть вопрос о том, почему в беларусской историографии к этому моменту, и осознанно это или нет, скрывается старая российско-центрированная точка зрения, а не взгляд на большинство событий и явлений со стороны беларусов. Почему такие вопросы рассматриваются с… Read More ›

Тацьцяна Кенька: Беларусь, 1812; Дзве ракі. Нёман. Пачатак; Вільня. Лета. Вайна Айчынная ці грамадзянская? (резюме) (вэб-часопіс “Культура. Нацыя”, № 27, красавік 2021, 27-57, www.sakavik.net)

У наступным годзе спаўняецца 220 гадоў з дня вайны 1812 года. У апісаньні падзей гэтай вайны звычайна большасць аўтараў спыняецца на Смаленскай і Барадзінскай бітвах, знаходжаньні Напалеона ў Маскве, выгнаньні яго з межаў Расіі. Гэта значыць тых, якія праходзілі ў… Read More ›

Татьяна Кенько: История Спиридона Соболя и созданной им типографии в Кутейнском монастыре в Великом Княжестве Литовском и государстве Российском в ХУІІ столетии (резюме) (веб-журнал «Культура. Нация», вып. 27, апрель 2021, 163-171, www.sakavik.net)

В Орше, среди достопримечательностей этого древнего города, обратите внимание на кутеинский монастырь, называемый также Лаврой. Одним из значительных начинаний монастырских служителей было создание типографии и издание православной литературы. Особенно прославилась типография после выхода в 1631 году “Букваря” Спиридона Соболя, который… Read More ›

Игорь Прокопович: Водяные мельницы в Поставском районе (резюме) (веб-журнал «Культура. Нация», вып. 27, апрель 2021, 172-185, www.sakavik.net)

Автор исследовал 20 водяных мельниц 18-20 вв. в Поставском районе. Представлено описание методов их строительства, технических процессов, и шлюзов. Кроме того, автор даёт информацию о владельцах, времени и условиях обслуживания мельниц. Благодаря материалам, собранным в ходе экспедиций, были составлены руководство… Read More ›

Ігар Пракаповіч: Таямніцы Казлоўшчынскай капліцы (вэб-часопіс “Культура. Нацыя”, №26, сьнежань 2020, 88-96, www.sakavik.net

Артыкул прысвечаны даследаваньню капліцы-пахавальні роду князёў Друцкіх-Любецкіх, якая знаходзіца ў вёсцы Казлоўшчына (Пастаўскага раёна) на мясцовых каталіцкіх могілках. Яна пабудавана ў 1842-43 гадах з бутавага каменя. У падлозе цэнтральнай часткі капліцы ёсць закрыты люк, які вядзе ў крыпту цокальнага паверху,… Read More ›

Ігар Пракаповіч: НАЎРЫ (вэб-часопіс “Культура. Нацыя”, № 26, сьнежань 2020, с.97-102, www.sakavik.net)

Неўры – старажытны народ, пра які у 4 томе сваёй “Гісторыі” пісаў гісторык Герадот. Паводле яго звестак, гэта племя ці група плямёнаў, жыла дзесьці на тэрыторыі сучаснай паўночнай Украіны і паўднёвай Беларусі. Магчыма, іх асобныя арэалы былі і ў паўночна-заходняй… Read More ›

Новы падручнік па гісторыі Беларусі на польскай мове. Viachaslau Shved, Jerzy Grzybowski: Historia Białorusi od czasów najdawniejszych do roku 1991.Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. 2020-11-23. (вэб-часопіс “Культура. Нацыя”, №26, сьнежань 2020, 108-110.

Аўтарамі працы з’яўляюцца гісторыкі Вячаслаў Швед і Юры Грыбоўскі. Храналагічна кніга ахоплівае перыяд ад старажытных часоў да 1991 года, калі на палітычнай мапе свету з’явілася незалежная беларуская дзяржава.

Abstract: Viachaslau Shved, Jerzy Grzybowski – Historia Białorusi od czasów najdawniejszych do roku 1991. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. 2020-11-23. (new handbook in Polish) (web-magazine “Kultura. Natsyja”, N26, December 2020, p.108-110, www.sakavik.net)

The authors present the history of Belarus from the earliest times to 1991, when an independent Belarusian state appeared on the world map. The aim of publication is to familiarize the Polish reader with the history of Belarusian lands in… Read More ›

Резюме: Игорь Прокопович – Тайны часовни в Козловщине (веб-журнал «Культура. Нация», вып. 26, декабрь 2020, с.88-96, www.sakavik.net)

Автор описывает часовню-усыпальницу князей Друцких-Любецких, которая находится в деревне Козловщина (Поставский район) на местном католическом кладбище. Она был построена в 1842-43 годах из бутового камня. В полу центральной части часовни имеется закрытый люк, ведущий в склеп первого этажа, в котором… Read More ›

Резюме: Игорь Прокопович – НАВРЫ (НАЎРЫ, бел.) (веб-журнал «Культура. Нация», вып. 26, декабрь 2020, с.97-102, www.sakavik.net)

Невры – древний народ, о котором историк Геродот писал в 4-м томе своей «Истории». По его словам, это племя или группа племён проживали где-то на территории современной северной Украины и юга Беларуси. Не исключено, что отдельные их ареалы находились на… Read More ›

Резюме: Вячеслав Швед, Ежи Грибовский – История Беларуси с древнейших времен до 1991 года. Издательство Варшавского университета. 2020-11-23. (веб-журнал «Культура. Нация», вып. 26, декабрь 2020, с.108-110, www.sakavik.net)

Авторы представляют историю Беларуси с древнейших времен до 1991 года, когда на карте мира появилось независимое беларусское государство. Цель учебника – познакомить польского читателя с историей беларусских земель в политическом, этническом, культурном и экономическом аспектах. Авторы также обращают внимание на… Read More ›

100 лет назад слуцкие герои подняли восстание

21.11.2020 Charter97 21 ноября 1920 года Рада Случчины призвала к борьбе за независимую Беларусь. 21 ноября 1920 года в Слуцке развернулось антибольшевистское восстание. В этот день Рада Случчины издала декларацию, в которой призвала крестьянство «на борьбу за независимую Беларусь в… Read More ›

«Кожны бюлетэнь праходзіў праз мае рукі». Назіральнік Знавец расказвае, як змяняўся падлік галасоў з 1994 года

Наша Ніва Сябра БСДП «Грамада», былы дэпутат Вярхоўнага Савета 13 склікання Павел Знавец — дасведчаны назіральнік за выбарамі. Ён не прапускаў ніводную буйную электаральную кампанію ад 1994 года. Пра тое, як змяняліся выбары, а таксама падлік галасоў, як галасаваць сёлета… Read More ›

Дмитрий Прокофьев: Сколько стоит победа

Как глобальный мир победил автаркию во Второй мировой войне Дмитрий Прокофьевэкономист, для «Новой» Вопрос о «цене победы» в мировых войнах вряд ли будет когда-нибудь разрешен. Даже если учесть все до единой военные потери, пересчитать оружие и снаряжение вплоть до последнего… Read More ›

Алексей Миллер: Войны памяти вместо памяти о войне

С чем Россия и мир пришли к очередному юбилею Победы Фото: Валерий Шарифулин /ТАСС Вторая мировая война была и остается важнейшим «местом памяти» не только в России, но и в Европе и, вероятно, в мире в целом. Способы работы с… Read More ›

Язэп Квач: Нявыдуманыя гісторыі. Часопіс “Культура. Нацыя”, №25, красавік 2020, с.71-95. www.sakavik.net

Запісы, зробленыя аўтарам у вёсках Шаркаўшчынскага раёна, Віцебскай вобласці, падаюцца на мове арыгінала. Працяг, пачатак зьмешчаны ў 24-м нумары часопіса ў сьнежні 2019 года. Пра вывезеных дзяцей у Германію Два гады без вестак з Радзімы Клаўдзя Сямёнаўна Сікора. Нарадзілася 9… Read More ›

Дар’я Данілевіч, Аліса Януш, Ігар Пракаповіч:  Cпадчына роду Друцкіх-Любецкіх на Пастаўшчыне. часопіс “Культупа. Нацыя”, №25, красавік 2020б с.96-118. www.sakavik.net

У артыкуле прадстаўлены вынікі даследавання спадчыны Друцкіх-Любецкіх на Пастаўшчыне. Друцкія-Любецкія, славуты род на абсягах ВКЛ, Рэчы Паспалітай і Расійскай імперыі, пакінуў багатую культурную спадчыну на тэрыторыі паўночна-заходняй Беларусі. Пасля прадстаўнікоў пастаўскай галіны гэтага роду такіх як Ануфрый, Ігнацый Станіслаў, Уладзімір… Read More ›

Ігар Пракаповіч: БЕАТА ТЫШКЕВІЧ І ПАСТАЎШЧЫНА. часопіс “Культура. Нацыя”, №25, красавік 2020, с.119-123. www.sakavik.net

Беата Тышкевіч – знакамітая польская актрыса, якую ведаюць усе, хто хоць крыху цікавіцца кінематографам. У яе творчым лёсе больш больш за паўсотню фільмаў. У Савецкім Саюзе была вельмі папулярная пасля выхаду ў пракат кінастужкі рэжысёра Андрэя Канчалоўскага “Дворянское гнездо”. Ігар… Read More ›

Daria Danilevich, Alisa Yanush, Igar Prakapovich:   The legacy of the Drutsky-Lyubetsky clan in the Postavy district  (abstracts) (magazine “CULTURE. NATION”, April 2020, issue 25, pp.96-118,  www.sakavik.net)

The article presents the results of a study of the heritage of Drutsky-Lyubetsky in the Postavy district. Drutsky-Lyubetsky’s, a well-known clan on the territory of the Grand Duchy of Lithuania, the Commonwealth of Two Peoples and the Russian Empire, left… Read More ›

Дарья Данилевич, Алиса Януш, Игорь Прокопович    Наследие рода Друцких-Любецких в Поставском районе (резюме)

(журнал «Культура. Нацыя», апрель 2020, выпуск 25, с.96-118, http://www.sakavik.net) В статье представлены результаты изучения наследия Друцкого-Любецкого в Поставском районе. Друцкие-Любецкие, известный род на территории ВКЛ, Содружества Двух Народов и Российской империи, оставили богатое культурное наследие на территории северо-западной Беларуси. Представители… Read More ›

Игорь Прокопович:   Беата Тышкевич и Поставщина    (резюме) (журнал «Культура. Нацыя», апрель 2020, выпуск 25, стр. 119-123, www.sakavik.net)

Беата Тышкевич – известная польская актриса. В ее творческой судьбе более пятидесяти фильмов. Она родилась в Вильнюсе в 1938 году, живет в Польше. Какое она имеет отношение к Поставскому краю? Оказывается, очень даже родственное. Родовые нити связывают её с деревней… Read More ›

Ігар Карней: Як выглядала Беларусь падчас адной з самых крывавых наступальных апэрацый. Унікальныя фота Першай сусьветнай вайны

Ігар Карней Вёска Барадзіно, зіма 1918-га. Паштоўка нямецкай палявой пошты Photo: Уладзімер Багданаў (Courtesy Photo) Падзяліцца Глядзець камэнтары  Друкаваць У Пастаўскім раённым краязнаўчым музэі, які месьціцца ў будынку былога палаца Тызенгаўза, працуе выстава «Вайна і людзі», прысьвечаная трагічным старонкам Першай сусьветнай… Read More ›

«Куды яны зьбягуць — ледзь ногі валакуць». Як жылі на поўначы Расеі ў спэцпасяленьнях

26.02.2020 Спэцпасяленцы на нарыхтоўцы лесу Тысячы чалавек бязь вестак зьніклі ў спэцыяльных паселішчах на поўначы Расеі, куды адпраўлялі жыць раскулачаных сялян у пачатку 1930-х гадоў. Сёньня гэтыя пасёлкі амаль усе зьніклі. А ў тых, што засталіся, нашчадкі рэпрэсаваных і канваіраў… Read More ›