У міжваенны час адным з цэнтраў беларускай нацыянальна-культурнай дзейнасьці была Латвія. Асноўная колькасьць латвійскіх беларусаў пражывала ў Латгаліі, дзе яны былі аўтахтонным насельніцтвам. Дзякуючы вельмі лібэральнаму заканадаўству Латвійскай рэспублікі да 1934 г. мясцовыя беларусы карысталіся нацыянальна-культурнай аўтаноміяй, якая аднак была… Read More ›
Адным з асяродкаў беларускага нацыянальнага руху ў гады Другой сусьветнай вайны была Варшава. Галоўную масу беларусаў у польскай сталіцы складалі былыя польскія вайскоўцы, якія ў 1939 г. апынуліся ў нямецкім палоне. Тым часам, рухавіком нацыянальнага жыцьця былі беларускія дзеячы… Read More ›
990 гадоў ад нараджэння Усяслава Чарадзея, сына Брачыслава, унука Рагнеды (29.07.1029 – 14 /21/.04.1101). 975 гадоў таму заняў пасад князя Полацкага (1044 – 1101); быў на пасадзе князя кіеўскага (1068-1069). “Мяне гукалі леты на улонне, / каб летапісы дзвінскія… Read More ›
СТУДЗЕНЬ 2019 150-годдзе з дня нараджэння Ядвігіна Ш. 120-годдзе з дня нараджэння Міхася Лынькова 115-годдзе з дня нараджэння Алеся Якімовіча ЛЮТЫ 2019 105-годдзе з дня нараджэння Аркадзя Куляшова … Read More ›
In the interwar time one of the centers of the Belarusian national and cultural activities was Latvia. The main part of the Latvian Belarusians lived in Latgallia, where they were the indigenous population. Due to the very liberal legislation… Read More ›
One of the centers of the Belarusian national movement during the Second World War was Warsaw. The bulk of Belarusians in the Polish capital were former Polish soldiers, who in 1939 were in German captivity. Meanwhile, the engine of national… Read More ›
Наша Ніва «Імёны кіраўнікоў і ўдзельнікаў паўстання [на іх магілах пасля перапахавання], як мяркуецца, будуць запісаны на літоўскай, польскай і беларускай мовах», — гаворыцца ў лісце першага намесніка канцлера ўрада Літвы Дэйвідаса Матулёніса. Урад Літвы адказаў на зварот больш як… Read More ›
“Хартыя 97” История героического восстания Кастуся Калиновского. Современные исследователи предлагают нам по-новому взглянуть на события тех лет с неожиданной и интересной перспективы. Благодаря этому намного понятнее белорусам сегодня становятся события войны 1941-1945 гг., потому что наша история как зеркало помогает… Read More ›
5 КРАСАВІКА 2019 года Помнік Кастусю Каліноўскаму ў Сьвіслачы Photo: svaboda.org (RFE/RL) Глядзець камэнтары Друкаваць Памежнае мястэчка Сьвіслач на Горадзеншчыне — адзінае месца ў Беларусі, дзе стаіць помнік Кастусю Каліноўскаму. Тут іх нават тры, а Ленін — усяго адзін. Як жыве сёньня… Read More ›
За якія ідэaлы змагаўся нацыянальны герой. Літоўскія дасьледнікі ідэнтыфікавалі парэшткі Кастуся Каліноўскага. Іх зьбіраюцца перапахаваць на віленскіх могілках Росы. Свабода тлумачыць, хто такі Кастусь Каліноўскі і якое дачыненьне ён мае да Беларусі. Хто такі Кастусь Каліноўскі? Кастусь Каліноўскі — адзін зь… Read More ›
14 сакавіка 2019 года “Радыё Свабода” Могілкі Росы ў Вільні Глядзець камэнтары Друкаваць Дэпутат літоўскага парлямэнту Томас Тамілінас напісаў у Facebook, што міністар культуры Літвы Міндаўгас Кветкаўскас «публічна пацьвердзіў», што беларуская мова будзе на помніку Кастусю Каліноўскаму на могілках Росы. Як… Read More ›
Когда начался «золотой век» могущественной белорусской державы? Многие белорусы до сих пор считают, что наша государственность берет свое начало с 1919 года, когда большевики образовали БССР. Однако, за долго до этого, в средневековье, существовала могущественная белорусская держава – Великое Княжество… Read More ›
Нам есть чему поучиться у предков. «Радыё Рацыя» собрало 12 наиболее значимых побед в нашей истории. Осень 1362 – Битва на реке Синие Воды Закончилось победой войска Литовского королевства под управлением великого князя Ольгерда над войсками трех татарских правителей Подольской земли –… Read More ›
8 студзеня 2019 года Что на самом деле празднуют россияне в «День народного единства». Начиная с 2005 года, в России помпезно и с размахом празднуется так называемый «День народного единства». В пояснительной записке к проекту закона об учреждении этого… Read More ›
Як нашы продкі баранілі рубяжы сваёй Радзімы. У барацьбе з ворагамі на ўсходзе і на поўдні літвіны апіраліся не толькі на адвагу і мужнасць сваіх палкоў, але і на фартыфікацыйныя ўмацаванні. Ліцвінскія цытадэлі ўтваралі цэлыя абарончыя сістэмы, якія падтрымліваліся… Read More ›
Пётра Сергіевіч. Кастусь Каліноўскі сярод паўстанцаў. «Наша Ніва» паведамляла, што ў новыя беларускія падручнікі па рускай літаратуры для 8 класа з расійскіх аналагаў перакачавала фармулёўка для паўстання 1863—1864 года. Яго там называюць «польскім», хоць у папярэдніх версіях беларускага падручніка і нават у… Read More ›
10 снежня 2018 года Гісторыя барацьбы за шлях «з варагаў у грэкі». Аблога і захоп Ноўгарада князем Усяславам Полацкім – гэта адзін з галоўных і вызначальных этапаў міжусобнай вайны паміж Ноўгарадам і Полацкам. Два буйныя палітычныя цэнтры Усходняй Еўропы змагаліся за панаванне… Read More ›
Моц гарматаў нашых продкаў адчулі на сабе маскоўскія войскі ў Аршанскай бітве. Менавіта гэтую бітву князь Канстанцін Астрожскі перамог пры пісьменным і масаваным ужыванні гарматаў і пішчаляў. У сярэднія вякі вытворчасць гарматаў у Вялікім Княстве Літоўскім, як і ва ўсёй Еўропе, была… Read More ›
Спогады камандзіра Слуцкай брыгады. Сайт jivebelarus.net апублікаваў успаміны капітана Антона Сокал-Кутылоўскага. Я маю шчасьце і гонар сёньня падзяліцца з вамі сваімі асабістымі ўспамінамі, што мне давялося чуць, бачыць і перажываць ў зьвязку з Слуцкімі падзеямі. 24 гады таму назад у лістападзе месяцы… Read More ›
АЛЕКСЕЙ ШИРОПАЕВ ФОТО С САЙТА OTRAGENIYA.COM.UA Таков исторический геном современной российской власти. Иван Грозный – фигура матричная. Именно он предопределил «наше все»: тип государства, характер его взаимоотношений с народом, с внешним миром и даже «с Богом». Если и можно говорить… Read More ›
24 лістапада 2018 года, Радыё “Свабода” Памінаньне ахвяраў Галакосту. Менск, 26 студзеня 2017 году Ня варта лічыць мэмарыялізацыю Галакосту справай толькі саміх яўрэяў, гісторыя беларускіх яўрэяў — неад’емная частка гісторыі Беларусі, лічыць кіраўнік праекту «Гісторыя яўрэяў у Беларусі»… Read More ›
Свае ўражаньні аб такіх даўнішніх падзеях вырашыў звязаць з тым, што я ведаю, хоць і не з вялікімі дэталямі, а менавіта расказаць пра гэтую вайну праз лёс маіх дзядоў, Мурзёнка Сільвестра Ігнатавіча (1895-1992) і Мажэйка Генрыха Францавіча (1885-1945). PDF-file: Пётра… Read More ›
Рэвалюцыянер-дэмакрат, публіцыст, паэт Канстанцін Вікенцій сын Сямёна. Каліноўскі шляхецкага роду герба “Калінава” нарадзіўся 180 гадоў таму – 2 лютага 1838 года. Стаў кіраўніком нацыянальна-вызвольнага паўстання 1863-1864 гг. Выдаваў “Мужыцкую праўду”. Аўтар “Лістоў з-пад шыбеніцы”. Не здрадзіў сваім ідэалам –… Read More ›
On November 11, 1918, the First World War ended. On November 11, 2018, the mankind commemorated the centenary of this event in Paris. The author recalls what connects him, at least in some way, with these past sad events, specifically,… Read More ›
17 ноября 2018 года, Новая газета ИНТЕРВЬЮ Судьба палачей Большой террор прекратился 80 лет назад: что мы знаем из архивов? Интервью историка Расстрельный полигон. Фото: Николай Малышев / ТАСС Павел Гутионтовобозреватель 17 ноября 1938 года вышло постановление «Об арестах, прокурорском… Read More ›
17 лістапада 2018 года, Радыё Свабода Студэнцкае таварыства “Майстроўня” ў 1981 годзе Таварыства філяматаў. Падрыхтавалі ўсясьветна вядомых навукоўцаў і літаратараў Пас Дамейка, праўнучка Ігната Дамейкі каля помніка Адаму Міцкевічу ў Менску Што рабілі: У 1817 годзе студэнты Віленскага ўнівэрсытэту Адам… Read More ›
У Парыжы ўшанавалі ахвяраў Першай сусьветнай вайны 11 лістапада 2018 года Валер Каліноўскі Удзельнікі цырымоніі да 100-годзьдзя заканчэньня Першай сусьветнай вайны Друкаваць Каля 70 кіраўнікоў дзяржаў і ўрадаў сабраліся ў Парыжы ў нядзелю, каб адзначыць стагодзьдзе заканчэньня Першай сусьветнай вайны…. Read More ›
Сопротивление московитов было сломлено. Московские казаки и стрельцы чувствовали себя в захваченном Могилеве полными господами. У них было в руках оружие, а значит и власть. Все постановления могилевского магистрата царская солдатня и знать не хотела. Потому можно было им безнаказанно… Read More ›
19 кастрычніка 2018 года Як мацаваліся паўднёвыя межы ВКЛ. Валынскія князі імкнуліся ўвабраць Літву, пра што сведчылі паходы дружын Галіцка-Валынскай Русі на Наваградчыну. Але і ліцвінскія ўладары не трацілі надзеі ўмацавацца на Валыні. Луцкі замак і з’явіўся ва Усходняй Валыні… Read More ›
Хартыя 97, 13 кастрычніка 2018 года МІХАЛ РОМЭР У 1930-Я ГГ. ФОТА: KONSTANCIJA RÖMERYTĖ (АСАБІСТЫ АРХІЎ) Ураджэнец Віленшчыны Міхал Ромэр лічыў сябе літоўцам і палякам і сымпатызаваў беларусам. Варшаўскі фонд “Цэнтар Карта” (Ośrodek Karta) сёлета плянуе завяршыць выданьне Dzienników Міхала Ромэра —… Read More ›
«Бітва пад Оршай». Карціна 1520-х гадоў, аўтар невядомы 504 гады таму, 8 верасня 1514 года, нашы продкі перамаглі ў адной з самых значных бітваў таго часу. Войскі Вялікага Княства Літоўскага пад кіраўніцтвам гетмана Канстанціна Іванавіча Астрожскага разбілі пад Оршай маскоўскіх інтэрвентаў…. Read More ›
3 верасьня 2018 года “РС” Алег Грузьдзіловіч Архіўнае фота. Акцыя пратэсту ля рэстарацыі «Поедем поедим» у Курапатах. 16 чэрвеня 2018 году 3 верасьня каля ўваходу ў рэстарацыю «Поедем поедим» у Курапатах, закрыцьця якой дамагаюцца актывісты розных партый і грамадзкіх арганізацый,… Read More ›
Хартыя 97, 3 верасьня 2018 года Гусары гетмана Ходкевича разгромили под Киргхольмом лучшую армию Европы. Шведский аппетит с началом 17-го столетия разыгрался не на шутку. Шведский трон достался королю Карлу IX в упорной борьбе со сторонниками короля Сигизмунда, сына Юхана Третьего, опиравшегося… Read More ›
Радыё Свабода 23 жніўня 2018 года Ілюстрацыйнае фота. Школьныя падручнікі па гісторыі Беларусі розных гадоў Глядзець камэнтары Друкаваць Чытаю пра зьмены ў школьнай гістарычнай адукацыі ад навучальнага сэзону — 2018. Я разумею засмучэньне гісторыка Аляксея Братачкіна: «У сучасных падручніках пра падзеі 1990-х… Read More ›
Хартыя 97, 23 жніўня 2018 Войска нашай дзяржавы было ўзброенае нароўні з арміямі іншых еўрапейскіх краінаў. Асноваю войска Вялікага Княства Літоўскага на працягу некалькіх стагоддзяў заставалася ўсеагульнае апалчэнне, якое называлася паспалітым рушаннем. Паводле закону вайскова-абавязанымі былі ўсе мужчыны, што… Read More ›
АЛЬГЕРД АБУХОВІЧ Сёння – дзень памяці аднаго з першых беларускіх пісьменнікаў. Адзін з першых беларускіх пісьменнікаў Альгерд Абуховіч, ён жа граф Бандынэлі, нарадзіўся 6 жніўня 1840 году ў мясцовасці Калацічы Бабруйскага павету (цяпер Глускі раён, Магілёўшчына), піша harodniaspring.org. Паходзіў з шляхецкай… Read More ›
31.07.2018 Сёння – дзень народзінаў Ігната Дамейкі. Ігнат Дамейка нарадзіўся на Горадзеншчыне 31 ліпеня 1802 году. У 14 гадоў ён паступіў у Віленскі ўнівэрсытэт, а ў 15 атрымаў ступень кандыдата навук у філязофіі. Пасьля паразы паўстаньня 1830-31 зьехаў за мяжу ды… Read More ›
Падчас раскопак старажытнага паселішча эпохі нэаліту на мяжы Бешанковіцкага і Сеньненскага раёнаў археолягі знайшлі ўнікальны артэфакт — фрагмэнт касьцяной падвескі ў форме галавы зьмяі, піша радыё «Свабода». Археоляг Максім Чарняўскі, кіраўнік экспэдыцыі Інстытуту гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук, якая стаіць лягерам ля вёскі… Read More ›
2.08.2018 Шляхціц лічыў, што ў вызвольным змаганні асноўнай сілай павінны быць народныя масы. Міхал Валовіч нарадзіўся 18 чэрвеня 1806 года ў вёсцы Парэчча (Слонімскі раён). Ведамы як філарэт, філамат, удзельнік вызвольнага руху, кіраўнік сялянскага паўстання на Слонімшчыне ў 1833 годзе,… Read More ›
ГІСТОРЫЯ Радыё Свабода 26 ЛІПЕНЬ 2018, 08:00 Эмігранты зь міжваеннай Польшчы ў Францыі. Сьвяткаваньне першай камуніі (першага прычасьця ў касьцёле) Леакадзіі Дзержаноўскай (у белым трэцяя зьлева), побач зьлева яе брат Мечыслаў і бацька Станіслаў. Справа стаіць сям’я эмігрантаў з Заходняй… Read More ›
Image copyrightRADCHENKO EVGENYImage captionVasily Kovalyov in a former Kolyma punishment cell A rare survivor of the harshest Stalin-era labour camps has died aged 89 in Russia’s far east. Vasily Kovalyov had survived icy punishment cells and beatings in the USSR’s… Read More ›
Прагматызм вучыць, што маленькія краіны бясьсільныя перад вялікімі, а перад імпэрыямі яны і пагатоў нішто. Прыхільнікі палітычнага рэалізму кажуць, што абараніць свае інтарэсы ў спрэчцы з гігантамі маларэальна, таму лепш дастоўвацца да мацнейшых. У гісторыі нямала выпадкаў, калі маленькія народы… Read More ›
13 ліпеня 2018 год История расцвета и славы древнего княжеского города. Для истории Слуцка рубеж XVI—XVII вв.еков стал временем судьбоносных перемен. Превратности истории и человеческой судьбы всегда ходят рядом. Однако именно в этот период они неразрывно переплелись. В силу обстоятельств… Read More ›
Радыё Свабода 29 чэрвеня 2018 года ММ КШ Васіль Ракуць трымае першы ў незалежнай Беларусі школьны падручнік гісторыі краіны, выдадзены ў 1996 годзе Глядзець камэнтары Друкаваць Былы настаўнік гісторыі Новадзявяткавіцкай школы Слонімскага раёну Горадзеншчыны Васіль Ракуць прыгадвае, як у 1990-я ўдзельнічаў у напісаньні… Read More ›
Ва ўрочышчы Курапаты, што пад Менскам, а 13-й гадзіне 3 чэрвеня пачаўся арганізаваны Кансерватыўна-хрысціянскай партыяй БНФ і санкцыянаваны ўладамі мітынг-рэквіэм «Дзень памяці пра генацыд», паведамляе «Радыё Свабода». Фота: Яўген Ярчак, Tut.by. Паводле «Свабоды», на акцыю сабралася некалькі соцень чалавек, а партал Tut.by паведамляе пра… Read More ›
18 мая 2018 года Гісторык Алена Маркава. Глядзець камэнтары Друкаваць Як у Чэхіі вялікай канкурэнцыі выйграць трохгадовы грант на дасьледаваньне найноўшай беларускай гісторыі? Зь якімі выклікамі сутыкаецца ў акадэмічным асяродзьдзі жанчына, якая прысьвячае сваё жыцьцё навуцы? Як прасоўваць беларускія… Read More ›
29 красавіка спаўняецца 200 год ад нараджэння расійскага імператара Аляксандра ІІ — адзінага, якому быў прысвечаны верш па-беларуску. Аляксандр ІІ. З маладым царом у Літве і Польшчы звязвалі надзеі. Старэйшы сын цара Мікалая І, ён заняў трон пасля смерці бацькі… Read More ›
Ігар Пракаповіч Свір і свіране
That is an interesting article written by the well-known local historian in Pastavy and Vitebsk region, Igar Prakapovich, dedicated to research the origin of the name of Belarusian town Svir.
