КУЛЬТУРА, НАЦЫЯ, 2022, №29 і №30

Зьмест 30-га нумара часопіса

PDF-файл усяго нумара

Слова рэдактара                                                                                                            

Пётра Мурзёнак   ЧТО ДЕЛАТЬ? або ШТО РАБІЦЬ?                              сс. 6-13

Матэрыялы канферэнцыі “Беларуская нацыя вачыма дыяспары і суайчыннікаў”, 12 лістапада 2022 года

Праграма канферэнцыі                                                                              14-17

Даклады, секцыя А: “Фактары пазітыўнага ўплыву на нацыянальную свядомасць».  Вядучы – Пётра Мурзёнак          

Вадзім Шышко(Паставы – Лодзь): Вытокі з’яўленьня нацыянальнай сьвядомасьці як феномену чалавека і аналіз фактараў, каторыя тым ці іншым чынам могуць паўплываць на беларускую нацыянальную сьвядомасьць  18-24

Лявон Карповіч (Луна-Воля, Беларусь): “Нацыянальная самасьвядомасьць у сьвятле маралі, міласэрднасьці і любові”                                        25-51

Віктар Корбут (Варшава, Польшча): “Фарміраванне мадэлі нацыянальнай гісторыі і нацыянальнага пантэона на старонках газеты «Наша Ніва» ў 1906–1907 гг.”                                                                                         52-67

Алена Лявончанка (Таронта, Канада): “Практычны досвед развіцця арганізацый беларускай  дыяспары”                                                    68-76

Вольга Ермалаева Франко (Саўвадор – Баія, Бразілія): “Беларуская дыяспара ў Бразіліі: Трансфармацыя 2020”                                                      77-89

Пётра Мурзёнак (Атава, Канада): “Дынаміка фактараў спрыяльнага ўплыву на нацыянальную свядомасць у пачатку ХХІ стагоддзя”              90-103

Даклады, секцыя Б: “Культура і гісторыя беларусаў на радзіме і ў замежжы ў сучасны перыяд”. Вядучая – Наталія Баркар                                                                             

Ўладыка Сьвятаслаў Логін (Таронта, Канада): “Роля Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы ва ўмацаваньні нацыянальнай свядомасці”            104

David Marples (Edmonton, Canada): “The Ambivalent Role of the ‘Great Patriotiс War’ in shaping historical memory and national identity in contemporary Belarus”  105                                                                                                             

Алесь Сімакоў (Гомель, Беларусь): “Беларуска-індзейская кампаратывістыка: найважнейшыя неэтнаграфічныя рубрыкі» 106-124

Віталь Зайка (Н’ю-Ёрк, ЗША): “Янка Запруднік як гісторык і беларускі грамадскі дзеяч у Эўропе і ЗША”                                                125-132

Радаслаў Калета (Варшава, Польшча): “Беларуская мова, літаратура і культура ў найнавейшых падручніках для дзяцей беларусаў Падляшша (Польшча), выдадзеных Аб’яднаннем “АБ-БА”                          133-145

Paterson Franco Costa (Salvador – Bahia, Brazil): “Belarusian Studies in Brazil: Challenges and Perspectives”                                                                146-164

Юрась Мурог (Кіеў, Украіна): “Аб праекце “Прашчуры” – Украіна – Вялікая Скіфія – гарант ідэнтычнасці беларусаў”                                               165-166

Наталія Баркар (Атава, Канада): “Дзесяць свядомых крокаў часопіса “КУЛЬТУРА. НАЦЫЯ” (да 10-годдзя з дня заснаваньня – 2012-2022)”  167-174                                                                                                                                          

Канферэнцыі, даклады

Piotra Murzionak: Civilizational reasons for Russia-Ukraine war and position of Belarus.  International Congress of Belarusian Studies; Kaunas, Lithuania; September 30, 2022                                                                                    175-181

Валеры Грыцук    Даклады на сесіях “Арганізацыі па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе”. Адукацыйны цэнтр Беларусі «Правы чалавека».                               182

Артыкулы

Архіяпіскап Сьвятаслаў Логін       Адкуль расьце расейскі фашызм     183-187

Татьяна Кенько  Неизвестная война: Что мы должны знать и помнить о событиях Первой мировой в Беларуси                                                           188-213

Міхась Кенька    Асаблівасці мастацкага перакладу ў Беларусі          214-220

Літаратура

Міхась Кенька Пераклад рамана Генрыка Жавускага “Лістапад” (заканчэньне – Том ІІІ; пераклад Тома І і Тома ІІ чытайце ў №28 і №29 часопіса)               221-319             

Міхась Кенька    Сянкевіч Генрык – “Казкі і легенды”.

                 Пераклад з польскай мовы.                                                     320-423

Сяргей Жыцень       Там дзе доля і спатоля                                             424-427

З жыцьця беларускіх суполак                                                                      428-444

Пётра Мурзёнак Дзень Чорнай стужкі – 2022 у Атаве. 23 жніўня 2022 г. 428-429

Вечарына, прысвечаная “(Не) растралянай паэзіі”. 29 кастрычніка 2022 годa.   430

Юрась Шамецька    “Міхась Чарот – Гісторыя  легенд. 1896 -1937”              431-435

Пётра Мурзёнак     “Тры вершы да вечарыны “(Не) растраляная паэзія”  436-438

Канферэнцыя – “Беларуская нацыя вачыма дыяспары і суайчыннікаў”, 12 лістапада 2022 года                                                                                439-440

Сустрэча беларускай дыяспары са Святланай Ціханоўскай у Атаве.  22 лістапада 2022 года                                                                                441-444

Прыемнага чытаньня                                                                                                                                                             

Пётра Мурзёнак, галоўны рэдактар часопіса

5 сьнежня 2022 года, Атава

Наступны, 31-шы нумар выйдзе ў красавіку 2023 года

………………………………………………………………………………

Зьмест 29-га нумара часопіса

Слова рэдактара                                                                    

Пётра Мурзёнак     Ад цемры – да святла! Калі?          6                                           

Артыкулы

Вітаўту Кіпелю – 90, Сяргею Панізьніку – 80, Міхасю Кеньку – 75!  Віншуем!       14

Наталля Гардзіенка, Лявон Юрэвіч   Доктару Вітаўту Кіпелю — 95!              16

Сяргей Сцяпанавіч Панізьнік  – жыцьцяпіс, аўтабіяграфічныя нататкі “Хто ахвочы, каб сустрэліся на Ўзвыссі? …” і адказы на пытаньні ад часопіса “Культура. Нацыя”                                                                                                   33

Міхась (Міхаіл Паўлавіч) Кенька – жыцьцяпіс і аўтабіяграфічныя нататкі      46

Да 500-годдзя адкрыцьця першай друкарні ў Вільні Францішкам Скарынам

Сяргей Панізьнік     Для дабра і пажытку люду паспалітага                        55    

Сяргей Панізьнік     Прысутнасць Скарыны ў свеце, а найперш – на Беларускай Планеце                                                                                         59    

Сяргей Панізьнік      Вершы-прысвячэнні Францішку Скарыну        70              

Лявон Карповіч        Малая падарожная кніжка – вялікая падзея ў гісторыі краіны                                                                                    88         

Лявон Карповіч    Філатэлістычная Скарыніяна                                    98

Міхась Кенька   Згадваючы класікаў… (да 140-годдзя з дня нараджэння класікаў беларускай літаратуры – Янкі Купалы і Якуба Коласа)              111

Міхась Кенька    «Ёсць адна песня песняў – пра Радзіму…» (да 110-годдзя паэта Максіма Танка і 90-годдзя скульптара Івана Міско)          115                    

Валеры Грыцук      Ці згубілі мы Беларусь? (адказ тэарэтыкам)             125

Алесь Сімакоў      Па Каліфорніі: доктар Русель пра “Залаты штат” у 1891 і 1892 гг.                                                                                         143

Алесь Сімакоў    Доктар Русель і індзейцы                                                    161

Краязнаўства

Ігар Пракаповіч    Цэгла з гістарычнай манаграмай                                  182

Ігар Пракаповіч    Камень-інтрыган з Пастаўскага краю                         189

Літаратура                                                                                                                          

Татьяна Кенько   История неравнодушного человека, уникального музея и Гулливера  (виртуальная экскурсия в музей)                                            191

Татьяна Кенько    Приглашение в гости к Илье Ефимовичу Репину. В Беларусь  (библиовизит в Здравнево)                                                        204

Татьяна Кенько     «Париж – мой второй Витебск» (библиодосье составлено Татьяной Кенько)                                                                                          221

Міхась Кенька         Пераклад рамана Генрыка Жавускага “Лістапад”       (працяг, пачатак у №28)                                                                         252

Сяргей Панізьнік     Абліччы сустрэчаў                                                     412

Ігар Пракаповіч    Расказы: Стажарка ў ціхім месцы. Апалон добра правіць. Спец па халадзільніках. “Дзярэць!” Свіння топіцца.                           518

Новыя кнігі                                                                                               

BELARUS: PROSPECTS OF A MIDDLE POWER by Piotra P. Murzionak

Lexington books: Lanham-Boulder-New York-London. 2022, 346 pp.          524

Лукаш Дзекуць-Малей: пастар, які працягнуў справу Скарыны.                           Зборнік артыкулаў. 2021. 280с. Укладальнікі: А.І. Бокун, А.У. Унучак, .А.Бачышча                                                                                      527

З серыі “Знакамітыя людзі”

Ад рэдакцыі: Краіна страціла Зубра беларускай літаратуры

Сяргей Панізьнік   Памяці Адама Іосіфавіча Мальдзіса (1932-2022)      529

З жыцьця беларускіх суполак                                                                  537-553

Ірына Хадарэнка  Беларусы ў Н’ю-Ёрку разам з Украінай!!!

Беларусы Атавы разам з Украінай супраць расійскай агрэсіі                       Тэкст – П. Мурзёнак, здымкі – А.Каралькевіч.

Да выступу на мітынгу у падрымку Украіны. Пётра МурзёнакПарламент Хіл, 6 сакавіка 2022 года

Ірына Хадарэнка    Дзень Волі адзначылі ў Нью-Ёрку (фотаздымкі Юрыя Эбера і Міхася Чаропкі)

Ірына Хадарэнка       Да дня раз’яднання з Расіяй у Нью-Ерку (фотаздымкі Дзяніса Саклакова)

Беларусы ўшанавалі памяць Тадэвуша Касцюшкі ў ЗША. Тэкст і фота: Міхася Чаропкі і Ірыны Хадарэнка     

МЭМАРАНДУМ  беларускай дыспары ў ЗША ў дачыненні да бягучай сітуацыі на радзіме

……………………………………………………………………………………………….

На вокладцы 29-га нумара зьмешчаны здымак з космасу “Туманнасць Кокан”, аўтар – Алег Буевіч, Атава.

Photographed IC5146, Cocoon Nebula, from North Frontenac Township Dark Sky Preserve, using my 10″ custom-made Newtonian imaging telescope. LRGB image. Imaged overnight.

L-channel: 60x 90s exposures; R, G, B channels: 30x 180s exposures. The NGC description refers to IC5146 as a cluster of 9.5 mag stars involved in a bright and dark nebula. The cluster is also known as Collinder 470. The cluster is about 4,000 light years away, and the central star that lights it formed about 100,000 years ago. When viewing IC5146, dark nebula Barnard 168 (B168) is an inseparable part of the experience, forming a dark lane that surrounds the cluster and projects westward forming the appearance of a trail behind the Cocoon (from Wikipedia). Туманность Кокон (Cocoon) в созвездии Лебедя. Находится от нас на росстоянии около 4000 световых лет и включает в себя звёздное сколпение, туманность, подсвеченную скоплением, а также темную туманность (облако пыли Barnard 168) вокруг и справа от светящейся туманности. Сфотофрафировано в течение одной ночи в августе 2021 года.

…………………………………………………………

Прыемнага чытаньня                            

Пётра Мурзёнак, галоўны рэдактар часопіса

30 красавіка 2022 года, Атава

Наступны 30-мы нумар часопіса выйдзе ў лістападзе 2022 года